"เรื่องอาหาร ไม่ใช่เรื่องเล่นๆ" ในการเลือกแมตช์กับโฮสต์แฟมิลี่
https://dailyfoodtoeat.files.wordpress.com/2018/05/dietary-restrictions-blog.jpg
ข้อจำกัดในการรับประทานอาหารนี้
ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลของหลักปฏิบัติทางศาสนา ไลฟ์สไตล์ หรือปัญหาสุขภาพก็ตาม
ออแพร์จะต้องถามให้ละเอียดก่อนที่จะตกลงแมตช์กับโฮสต์
อย่างเช่น โฮสต์ที่เป็น Vegan ไม่ทานเนื้อเลย แต่บางบ้านจะอนุญาตให้ออแพร์ซื้อเนื้อเข้ามาทำอาหารทานเฉพาะสำหรับตัวออแพร์เองได้ แต่บางบ้านจะเคร่งครัดมากๆ จนออแพร์อยู่ไม่ไหวต้องขอรีแมชก็มี
ประเภทของข้อจำกัดในการรับประทานอาหาร ได้แก่
1. แพ้อาหาร (Food allergy) เช่น
คนที่ร่างกายแพ้กลูเตน จะรับประทานอาหารที่เป็น "Gluten free"
https://i0.wp.com/images-prod.healthline.com/hlcmsresource/images/AN_images/gluten-free-diet-1296x728.jpg?w=1155&h=1528
Gluten free คือ ผลิตภัณฑ์อาหารที่ปราศจากโปรตีนกลูเตน ซึ่งเป็นสารที่พบอยู่ในธัญพืชจำพวกข้าวสาลี ข้าวบาร์เลย์ ข้าวไรย์ ข้าวทริทิเคลี รวมไปถึงผลิตภัณฑ์อื่น ๆ ที่ทำจากแป้งสาลีหรือธัญพืชเหล่านี้ด้วย เช่น ซอสถั่วเหลือง เบียร์ ผลิตภัณฑ์จากมอลต์ ขนมปัง พาสต้า เค้ก หรือน้ำสลัด เป็นต้น
หลายคนยังเชื่อว่าอาหาร Gluten Free มีประโยชน์ต่อสุขภาพหลายอย่าง เช่น ลดน้ำหนัก บรรเทาอาการจากโรคซึมเศร้า ปวดศีรษะ อ่อนเพลียเรื้อรัง หรือช่วยให้รู้สึกกระฉับกระเฉง เป็นต้น
สำหรับคนทั่วไป สามารถรับประทานอาหารประเภท Gluten Free ได้ แต่ไม่ควรรับประทานเป็นประจำหรือทดแทนอาหารมื้อปกติ เพราะอาจนำไปสู่ภาวะขาดสารอาหารและเสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพจากการขาดสารอาหารสำคัญ ดังนั้น ผู้ที่ต้องการรับประทานอาหารประเภท Gluten Free เป็นประจำจึงควรปรึกษาแพทย์หรือนักโภชนาการก่อนเสมอ
นอกจากนี้ การแพ้อาหารชนิดอื่นๆ ที่พบบ่อย เช่น
https://mpics.mgronline.com/pics/Images/560000010963401.JPEG
⏩ แพ้อาหารทะเล (Shellfish free) เช่น ปู กุ้ง กั้ง หอย ปลาหมึก เป็นต้น
⏩ แพ้ปลา (Fish free) แตกต่างจากการแพ้อาหารทะเล ต้องสอบถามให้แน่ชัดว่าแพ้ปลาชนิดใด
⏩ แพ้ผลิตภัณฑ์จากถั่วต่างๆ เช่น ถั่วปากอ้า (broad bean /fava bean) ในผู้ป่วยที่เป็น Sicken cell anemia, ถั่วลิสง (peanut), ถั่วเหลือง (แพ้กลูเตนในถั่วเหลือง) เป็นต้น * ข้อสังเกต Bean , Pea, และ Nut แปลว่าถั่วเหมือนกัน แต่ในภาษาอังกฤษ ไม่เหมือนกัน แตกต่างกันที่เมล็ดและฝัก คนที่แพ้Bean อาจสามารถกิน Nut ได้
⏩ แพ้ผลิตภัณฑ์จากนม (Dairy free) เช่น นมวัว ชีส เนย โยเกิร์ต มาการีน ไอศกรีม ซึ่งโฮสต์อาจเลี่ยงไปทานผลิตภัณฑ์นมจากพืชแทน
⏩ อื่นๆ เช่น แพ้ข้าวโพด, แพ้ผักผลไม้, แพ้งา, แพ้กะทิ, แพ้สัตว์ปีก เป็นต้น
❗❗ สำหรับออแพร์ที่มีโฮสต์พ่อแม่ หรือเด็กๆ ที่แพ้อาหาร
ควรสอบถามโฮสต์ให้แน่ใจก่อนว่าอะไรที่สามารถรับประทานได้และไม่ได้โดยเด็ดขาด เพื่อหลีกเลี่ยงอันตรายจากการแพ้อาหาร ซึ่งรุนแรงจนทำให้เสียชีวิตได้ โดยเฉพาะเด็กทารกที่ยังไม่สามรถสื่อสารได้ หรือเด็กเล็กๆ ที่ยังเลือกอาหารทานเองไม่ได้ จะต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ
https://www.policymed.com/wp-content/uploads/2017/08/The-EpiPen-Whistleblower-Saga-Comes-to-a-Close.png
พวกนี้จะมี "Epi-pen" หรือเข็มฉีด Epinephrine หรืออีกชื่อคือAdrenaline อัตโนมัติ ใช้ในการช่วยชีวิตหรือบรรเทาปฏิกิริยาภูมิแพ้เฉียบพลัน (Anaphylaxis)ในกรณีฉุกเฉิน ก่อนรีบไปพบแพทย์โดยเร็ง สามารถศึกษาวิธีใช้ Epi-pen ได้ที่ http://www.siphhospital.com/th/news/article/share/801/Anaphylaxis
2. Vegetarian / Vegan (อาหารมังสวิรัติ)
จะพบมากในชาวยุโรป เพื่อรักษาสุขภาพ เพราะเชื่อว่าเนื้อแดงทำให้ร่างกายเกิดโรค เช่น มะเร็ง โรคอ้วน โรคภูมิแพ้ เป็นต้น บางบ้านเคร่งครัดมาก แม้แต่ไข่ก็ไม่แตะ จะรับประทานผัก ผลไม้ และธัญพืชเป็นหลัก
https://blog.busuu.com/wp-content/uploads/2019/02/how-to-say-vegan-vegetarian-different-languages.jpg
ความแตกต่างของ vegerarian และ vegan
🍏Vegetarian อาหารมังสวิรัติ เป็นอาหารที่ไม่มีส่วนผสมของเนื้อสัตว์ แต่ยังมีนม ไข่ ชีสได้🍏Vegan หรืออาหารมังสวิรัติบริสุทธิ์ เป็นอาหารที่ไม่มีส่วนผสมของเนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์จากสัตว์ทุกชนิด ทานได้เฉพาะผัก ผลไม้ ธัญพืชเท่านั้น ซึ่งนอกจากจะระมัดระวังด้านอาหารแล้ว คนที่เป็นวีแกนยังไม่ใช่ผลิตภัณฑ์ที่มาจากสัตว์โดยอ้อม เช่น เสื้อผ้า เครื่องสำอาง ด้วยความเชื่อเรื่องการไม่เบียดเบียนสัตว์อีกด้วย อย่างไรก็ตามอาหารวีแกนไม่ได้ยกเว้นผักที่มีกลิ่นฉุนเหมือนผักต้องห้ามของอาหารเจแต่อย่างไร
ออแพร์ไทยอาจจะไม่ชิน เพราะคนไทยน้อยคนมากที่จะเป็นมังสวิรัติ บางคนคิดว่าเป็นข้อดี ถือเป็นการลดน้ำหนักไปในตัว แต่พออยู่ไปสักพักรู้สึกว่าไม่ไหว เพราะกินผักไม่อิ่ม ไม่อยู่ท้อง บางบ้านยืดหยุ่นหน่อย มีโปรตีนเกษตรให้ทาน (โปรตีนเกษตรที่อเมริการสชาติเหมือนเนื้อสัตว์เลย แถมยังมีสารพัดรูปแบบ อร่อยมาก) หรือบางบ้านอนุญาตให้ออแพร์ซื้อเนื้อสัตว์มาทำทานเองส่วนตัวได้
3. Organic food
https://wellness.healthtian.com/wp-content/uploads/2013/05/Organic-Foods.jpg
อันนี้ไม่ใช่ข้อจำกัดอะไร เป็นแค่ไลฟ์สไตล์ของโฮสต์บางคนที่จะเลือกซื้อเฉพาะอาหารออแกนิกเท่านั้น เพราะดีต่อสุขภาพ เนื่องจากอาหารออแกนิกคืออาหารที่มีกระบวนการผลิตแบบธรรมชาติ ปลอดสารพิษ เช่น เนื้อสัตว์ที่เลี้ยงในระบบเปิด นมวัวที่ได้มาจากแม่วัวที่ได้ฟังเพลงผ่อนคลายความเครียดทุกเช้า ผักผลไม้ที่ไม่มียาฆ่าแมลง เป็นต้น แต่ราคาจะสูงกว่าอาหารทั่วไปมาก หากบ้านไหนที่โฮสต์ซื้อแต่อาหารออร์แกนิกแล้วถือว่าโชคดีมากๆ เลย ไม่ใช่ว่าโฮสต์ทุกบ้านจะกินอาหารออแกร์นิกนะจ๊ะ
4. Keep Kosher
คำว่า "kosher" (โคเชอร์) หมายถึง "เหมาะสม" หรือ "ยอมรับได้"อาหารโคเชอร์ คือมาตรฐานอาหารยิว (Jewish) หรือผู้นับถือศาสนายูดาย ซึ่งมีหลักคัชรูท (Kashrut) เป็นข้อกำหนดเรื่องอาหารที่กำหนดไว้ในคัมภีร์โตราห์ (Torah) ว่าสิ่งใดรับประทานได้/ไม่ได้ การเตรียมอาหารและรับประทานต้องทำอย่างไร คล้ายหลักการอาหารฮาลาล แต่มีข้อกำหนดยิบย่อยมากๆ ใครที่มีโฮสต์เป็นชาวยิวที่Keep kosherแบบเคร่งครัดก็จะลำบากหน่อย
หลักพื้นฐานของอาหารโคเชอร์ มีดังนี้
1. ✅เนื้อสัตว์ที่บริโภคได้ เช่น วัว แกะ แพะ กวางไบซัน ปลา ไก่ เป็ด ห่าน และไก่งวง ทั้งนี้สัตว์ดังกล่าวจะต้องฆ่าตามหลักของยิว
❌สัตว์ที่บริโภคไม่ได้ เช่น หมู กุ้ง ล๊อบสเตอร์ หอยนางรม หอยลาย ปู ไม่เป็นโคเชอร์
❌ห้ามบริโภคส่วนของสัตว์ เครื่องใน ไข่ นม หรือเลือดของสัตว์จำพวกนก และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม
2. ✅ ผักและผลไม้ เป็นโคเชอร์ บริโภคได้ แต่ต้องตรวจสอบให้ดี
❌ไม่ให้มีหนอนและแมลงมาตอม เพราะหนอนและแมลงไม่ใช่โคเชอร์
3. ❌เนื้อสัตว์ เนื้อวัว เนื้อไก่ ไม่สามารถบริโภคพร้อมผลิตภัณฑ์นมได้ เพราะจะมีผลต่อระบบการย่อย
❌ปลาและไข่สามารถบริโภคด้วยกันได้
❌ห้ามปรุงและเสริฟเนื้อสัตว์และปลาด้วยกันด้วย
✅ อนุญาตให้รับประทานผลิตภัณฑ์นมกับไข่ด้วยกันได้
4. ✅ ผลิตภัณฑ์องุ่นที่เป็นโคเชอร์ต้องผลิตโดยคนยิวเท่านั้น ดังนั้นจะห้ามดื่มไวน์และผลิตภัณฑ์จากผู้ผลิตที่ไม่ใช่คนยิว
5. ของใช้ ภาชนะต่างๆ รวมทั้ง หม้อ กระทะ จาน ช้อน ส้อม มีด และของที่ใช้ปรุงอาหารอื่นๆ ต้องเป็นโคเชอร์ด้วย
❌ ถ้าใช้ปรุงอาหารที่เป็นเนื้อแล้ว ห้ามใช้กับผลิตภัณฑ์นม ถ้าภาชนะใช้กับผลิตภัณฑ์นมก็ห้ามนำไปใช้กับเนื้อ
❌ถ้าภาชนะต่างๆ ใช้กับอาหารที่ไม่โคเชอร์แล้ว ห้ามใช้กับอาหารโคเชอร์อีก
ซึ่งเป็นข้อกำหนดเฉพาะอาหารร้อน นอกจากนั้น ฟองน้ำ ผ้าเช็ดจาน เตา อ่างล้างจาน เครื่องล้างจาน ต้องแยกกันด้วย เป็นต้น
อาหารโคเชอร์จะมีตราสัญลักษณ์รับรอง ดังภาพ
https://www.godairyfree.org/wp-content/uploads/2006/05/Understanding-Kosher-Labels-Helpful-for-Dairy-Free-Living.jpg
จากประสบการณ์ที่เคยสัมผัสกับครูสอนภาษาอังกฤษชาวยิว และจากออแพร์หลายคนที่มีโฮสต์เป็นชาวยิวในอเมริกาส่วนใหญ่จะไม่ค่อยเคร่งครัดเท่าไร กินได้ทุกอย่าง ออแพร์ก็จะอิ่มหมีพีมันกันเลยทีเดียว เพราะเรื่องอาหารการกินชาวยิวเต็มที่มากๆ แถมยังมีงานเทศกาลเฉลิมฉลองบ่อยครั้ง แต่ถ้าเป็นบ้านที่เคร่งครัดถือว่าต้องปรับตัวอย่างมากเลยทีเดียว
https://images.heb.com/is/image/HEBGrocery/prd-small/morton-coarse-kosher-salt-001444915.jpg
เรารู้จักแต่ Kosher salt เห็นมีใช้ประกอบอาหารกันแทบทุกบ้านแม้ว่าจะไม่ได้เป็นชาวยิวก็ตาม ต่างจากเกลือทั่วไปคือมีเกล็ดที่ใหญ่กว่า เค็มน้อยกว่า และละลายตัวภายในระยะเวลาสั้น ๆ และรสสัมผัสก็ยังกระจายตัวเข้าไปในอาหารได้รวดเร็วด้วย
5. Halal
อาหารฮาลาล หรือเรียกง่ายๆ คืออาหารของชาวมุสลิม หรือกลุ่มคนที่นับถือศาสนาอิสลาม ดูจะเป็นสิ่งที่คนไทยคุ้นเคยสุดในบรรดาข้อจัดทางอาหารทั้งหมด เพราะเราเรียนรู้กันมาตั้งแต่เด็กๆ แล้วว่าคนอิสลามไม่กินหมู จะกินเนื้อวัวแทน
https://rainbowbeach.info/wp-content/uploads/2019/12/Halal-Food.jpg
อาหารมุสลิมต้องไม่ขัดต่อบัญญัติอิสลาม คือ ไม่มีส่วนผสมที่ต้องห้าม เช่น เนื้อหมู น้ำมันหมู หรือผลิตภัณฑ์อื่นๆ จากหมู รวมถึงเลือดสัตว์ไม่ว่าชนิดใด อาหารที่มาจากพืชที่มีพิษและเป็นอันตรายทุกชนิด และอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์หรือมีส่วนประกอบที่เป็นอันตรายและ เป็นพิษ เป็นต้น
คำว่า “อาหารฮาลาล” หมายถึง อาหารที่ได้ผ่านกรรมวิธีในการทำ ผสม ปรุง ประกอบ หรือแปรสภาพ ตามบัญญัติอิสลามโดยคนที่จะปรุงอาหารประเภทนี้ต้องเป็นคนมุสลิมเท่านั้น และยังต้องมีวิธีการปรุงที่สะอาด ส่วนผสมก็ต้องสะอาด ไม่เน่า หรือไม่ส่อว่าอาจมีเชื้อโรค เพราะหลักการอิสลามอนุมัติให้มุสลิมบริโภคสิ่งที่ “อนุมัติ และสภาพดีมีคุณค่า” เช่น เนื้อสัตว์ต้องได้รับการเชือดโดยมุสลิม มีการกล่าวพระนามของพระผู้เป็นเจ้าขณะเชือด มีวิธีการเชือดถูกต้องตามหลักการอิสลาม เป็นต้น โดยสังเกตได้ที่เครื่องหมายฮาลาล
https://image.shutterstock.com/image-vector/halal-sign-design-certificate-tag-260nw-576779845.jpg
ตอนเป็นออแพร์อยู่ที่อเมริกา 2 ปี
โชคดีที่เราและโฮสต์แฟมิลี่ไม่มีข้อจำกัดในการทานอาหารเลย ทานได้ทุกอย่าง ออร์แกนิกบ้างไม่ออแกร์นิกบ้างปนกันไป แต่สิ่งที่ถือเป็นอาหารแปลกๆ ที่เราได้กินครั้งแรกเลย คือ หอยสังข์ (Conch) อาหารขึ้นชื่อของหมู่เกาะบาฮาม่า
https://blog.madurodive.com/wp-content/uploads/2015/10/Optimized-IMG_2354.jpg
เพราะอยู่ฟลอริด้าอยู่ใกล้บาฮาม่า จึงมีหอยสังข์เยอะมาก เมนูยอดนิยมได้ แก่ Fried conch หอยสังข์ชุบแป้งทอด, conch salad, conch chowder ซุปมะเขือเทศหอยสังข์ เป็นต้น อร่อยดีนะ เนื้อออกหนึบๆ แต่พอกินเสร็จแล้วมาเดินริมหาดเห็นน้องอยู่ในกระดองก็สงสาร งื้ออออ
แถมท้าย
ฝรั่งส่วนใหญ่จะไม่รับประทานปลาทั้งตัว ไม่ทานเป็ดและห่าน ไม่ทานเครื่องในสัตว์ ตีนไก่ คอไก่ ตูดไก่ เลือดสัตว์ รวมถึงอาหารกลิ่นแรงบางอย่าง เช่น กะปิ ชะอม ปลาร้าถ้าจะทานก็จะทานปลาที่หั่นเป็นชิ้นเรียบร้อยแล้วมากกว่า เห็นฝรั่งหลายๆคนเลยที่แกะปลาไม่เป็น และตกใจเวลาเสิร์ฟปลาทั้งตัวให้ทาน รวมทั้งเวลาไปซื้อปลาที่โกรเซอรี่ คนขายส่วนใหญ่จะสับปลาเป็นชิ้นๆ ให้ ห้ามแทบไม่ทัน เพราะตั้งใจจะเอาไปทอด/นึ่งทั้งตัว
ส่วนเครื่องในสัตว์เขามองว่าไม่ใช่อาหาร ไม่น่ารับประทาน จะแตกต่างจากคนเอเชียและตะวันออกกลางที่คุ้นเคยดีกับการทานสัตว์ทั้งตัวไม่เว้นแม้แต่อวัยวะภายในของสัตว์ < แต่ก็มีโฮสต์บางบ้านที่ไม่ถือ อยากลองทานทุกอย่างที่ออแพร์ทำให้โดยไม่รังเกียจ อย่างน้องออแพร์ที่รู้จักก็สรรหาวัตถุดิบจากเอเชียนมาร์เก็ตไปทำอาหารแปลกๆใหม่ๆให้โฮสต์ทาน เช่น แกงส้มไข่ปลา, ต้มยำตีนไก่ โฮสต์ก็บอกว่าอร่อยดี โฮสต์เคยถามด้วยว่าปกติเรากินแมลงมั้ย เพราะโฮสต์มองว่ามันน่ากลัว แต่คนไทยกินเป็นปกติ ขนาดตั๊กแกนปาทังก้า หรือปลาช็อคเกอร์ที่เคยเป็นปัญหาทำลายระบบนิเวศของไทย คนไทยยังจับกินเรียบไม่พอแถมยังสั่งนำเข้าจากต่างประเทศอีก อยากให้โฮสต์มาลองที่เมืองไทยจัง 55
แหล่งอ้างอิงข้อมูล
- https://www.pobpad.com/gluten-free-%E0%B8%84%E0%B8%B7%E0%B8%AD-%E0%B8%AD%E0%B8%B0%E0%B9%84%E0%B8%A3-%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%82%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%88%E0%B8%A3
- https://www.foodpro.co.th/vegetarian/
- https://www.ditp.go.th/contents_attach/67330/55001169.pdf
- https://th.jobsdb.com/th-th/articles/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%A1-%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AE%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A5/
